پیش بینی پدیده پس شکست در حفر تونل با استفاده از روش های بهینه سازی هوشمند در معدن زغال سنگ طزره

با توجه به نیازهای بشر مانند تأمین مواد معدنی، حمل و نقل، ذخیره سازی زیرزمینی و غیره، حفر تونل به یک امر بدیهی در جهان امروز تبدیل شده است. پدیده پس شکست یکی از پدیده های نامطلوبی است که در حین حفر تونل ها  به ویژه هنگامی که از روش چالزنی و انفجار استفاده می شود، ایجاد می شود. پدیده ی پس شکست باعث کاهش ایمنی محیط کار و افزایش هزینه های عملیاتی می شود. اولین قدم در فرآیند کنترل و کاهش آثار زیان بار این پدیده، پیش بینی آن در فرآیند حفر تونل ها است. عوامل تأثیرگذار بر پدیده پس شکست به دو دسته اصلی قابل کنترل(پارامترهای انفجار) و غیرقابل کنترل(پارامترهای زمین شناسی) تقسیم بندی می شوند. این عوامل به صورت غیر خطی به یکدیگر وابسته هستند. در این مطالعه، با به کارگیری 20 دسته از داده های عوامل تأثیرگذار و پس شکست به عنوان داده های ورودی و خروجی، مدل های پیش بینی کننده با روش های رگرسیون چندگانه خطی و غیر خطی، شبکه عصبی مصنوعی، منطق فازی و سیستم استنتاج فازی- عصبی تطبیقی ساخته شدند. نتایج مدل های پیش بینی کننده و مقدار میانگین مربعات خطای آن ها، نشان دهنده ی آن است که روش های منطق فازی و سیستم استنتاج فازی- عصبی تطبیقی توانسته اند پیش بینی بهتری را نسبت به سایر روش ها انجام دهند. با توجه به نتایج مشخص است که مدل ها توانایی پیش بینی پس شکست را دارند. با آگاهی از وقوع پس شکست، می توان روش های کنترلی و جلوگیری کننده ای را برای کاهش آثار زیان بار این پدیده به کار گرفت و باعث بهبود عملکرد پروژه شد.